In mijn boek beschrijf ik hoe verhalen ingezet kunnen worden om liefde bespreekbaar te maken binnen je organisatie. Hieronder vind je twee werkvormen met verhalen nader uitgewerkt.
Werkvorm: verhalencirkel
Voorbereiding: geef de deelnemers de gelegenheid om hun gedachten te uiten over wat hun beeld is bij combinatie liefde en werk.
- Werk in groepjes van drie.
- Elke groep gaat aan de slag met de vraag: hoe breng jij liefde al in de praktijk in je werk? Of juist: hoe heb jij juist een ervaring gehad waarin de liefde ontbrak? Laat iedereen een moment voor zich bedenken en het dan delen in het drietal. Wie aan het woord is wordt niet onderbroken, hooguit worden verhelderende vragen gesteld. Per verhaal bedenken ze samen een titel voor het verhaal.
- De verhalen worden kort gedeeld in de grote groep, in een cirkel. Laat elk groepje er een voorbeeld uitpikken dat indruk gemaakt heeft. Om het luisteren te stimuleren kun je van tevoren vragen of iemand anders uit het groepje dan de verteller haar verhaal vertelt.
- Als er tijd is, vraag dan anderen of ze het verhaal herkennen, een soortgelijke ervaring hebben, wat het verhaal met ze doet, hoe ze ervoor kunnen zorgen dat ze zo’n situatie vaker meemaken, wat ze een volgende keer anders zouden doen etc.
Werkvorm: de talking stick
De talking stick wordt al eeuwenlang door Indiaanse stammen beschouwd als symbool van vrede. Het waren en zijn prachtig bewerkte stokken die met eerbied worden behandeld. Bij belangrijke gebeurtenissen en beslissingen gaat hij de kring rond: alleen wie de stok in handen heeft, krijgt hiermee het recht om te spreken. Niemand anders spreekt. De stok helpt ons om ieders mening te respecteren en écht te luisteren naar wat de spreker te vertellen heeft. Wist je dat als je echt verbinding maakt bij het vertellen van een verhaal aan elkaar, jullie hersengolven zich op elkaar afstemmen? Daar is niks zweverigs aan: het is aangetoond met onderzoek. Je legt direct verbinding, van hoofd tot hoofd en hart tot hart, waarbij sociale en cultuurverschillen verdwijnen. Stephen Covey noemt de talking stick “the most powerful communication idea and technique I have ever found.”
Videotip: Stephen Covey: Indian Talking Stick
Hoewel Stephen Covey in de video zegt dat vrijwel ieder voorwerp als talking stick kan dienen, ben ik van mening dat een handgemaakte talking stick met symbolen nog veel meer effect heeft.
Hoe gebruik je de talking stick?
Oefening 1
- Start met het vertellen van een relevant verhaal waarbij iedereen in de luistermodus komt.
- Ronde 1: laat iedereen reageren op het verhaal met behulp van de talking stick: wat sprak je aan in het verhaal en waarom? Iedereen komt 1 x aan bod
- Ronde 2: laat iedereen vertellen hoe het is om gebruik te maken van de talking stick (je krijgt antwoorden als: ik vond het lastig om niet meteen te kunnen reageren / ik durf eigenlijk nooit iets te zeggen, maar moest nu wel en dat ging goed). Iedereen komt 1 x aan bod.
- Ronde 3: vraag wat in de deelnemers opkomt bij het onderwerp liefde en werk. Iedereen komt in ieder geval 1 x aan bod, maar als iedereen geweest is kun je ruimte geven om aan te vullen. Stimuleer ze te delen wat er verder in ze opkomt.
- Ronde 4: vraag deelnemers welke voorbeelden zij hebben van hoe zij liefde en werk al in de praktijk brengen
- Ronde 5: sluit af met een ronde waarbij iedereen de kans krijgt te zeggen wat zij kwijt willen. Dat kan een belangrijk inzicht zijn, een compliment, een vraag of een tip.
Oefening 2
De facilitator start een verhaal: “Het is zomer 2025. We zijn al twee jaar bezig met liefde als onze missie. We hebben flinke stappen gezet. Elke keer als ik op het werk kom merk ik dat doordat … Dan geef je talking stick aan een deelnemer, die een paar regels toevoegt aan het verhaal. Zij sluit af met een open eind, waarop de volgende doorgaat. Het is belangrijk dat de volgorde vrij is, zodat niemand van tevoren een vervolg kan bedenken.
Aandachtspunt voor de facilitator: zorg ervoor dat het verhaal blijft lopen. Wat eerder gezegd is kan niet ontkend worden. Iedereen voegt iets nieuws toe: een gedachte, een gevoel, een gebeurtenis.
Aandachtspunten voor het gebruik van de talking stick:
- Iedereen (max. circa 12 personen) zit in een kring, met in het midden de talking stick.
- Wie de talking stick in handen heeft, heeft het woord.
- De anderen luisteren net zolang totdat de stok wordt doorgegeven of in het midden wordt neergelegd.
- Dit is niet de plek voor discussie: het verhaal dat de ander vertelt is haar verhaal.
- Stiltes laten vallen is prima. Er is ruimte en aandacht voor de stilte tussen de woorden, die soms meer zegt dan de woorden zelf. Iemand pakt het wel weer verder op, en als de stilte lang duurt vraag je of iedereen uitgesproken is en ga je door naar de volgende ronde.